Ceza Hukukunda Kast ve Taksir Türleri Nelerdir?

Ceza hukukunda kast ve taksir türleri hakkında bilgi vermeden önce kast ve taksir kelimelerinin ne anlama geldiğini bilmek gerekir. Aynı zamanda manevi unsur kelime grubunun da hukukta ne anlamlarda olduğunu bilmek önem taşır.

Manevi unsur faili harekete bağlayan psikolojik bağ olup suçun subjektif tarafını oluşturan hukuksal bir terimdir. Suçun manevi unsurları açısından incelendiğinde suçlar kasten ve taksirle işlenen suçlar olma üzere ikiye ayrılmaktadır.

Bir durumun suç haline gelmesi için kastın varlığı önemlidir. Kast ise suçun kanuni tanım içerisinde bilerek ve isteyerek ortaya çıkarılması durumudur. Taksir kavramı ise istisnai manevi unsur olarak nitelendirilir. Kanunda açık bir şekilde düzenlenmemiş ise taksir ile gerçekleştirilen durumlar ceza almamaktadır.

Kast Nedir? Türleri Nelerdir?

Kast, bir suçun kanundaki tanımına göre bilerek ve isteyerek meydana getirilmesidir. Kastın ilk unsuru ise bilmedir. Yani kişiler kendi bilgileri ve istekleri doğrultusunda bir suç ortaya çıkarırlar. Fail yaptığı her hareket konusunda bilgili ve bilinç sahibidir. Buna göre hareket ve sonuç cezanın artmasında nitelikli haller bu bilme unsur çerçevesinde değerlendirilmektedir. Kastın bir diğer unsur ise isteme durumudur. İsteme ise bir durumu yapmak için gereken arzuyu duymaktır. Kastın türleri ise şu şekildedir:

• Doğrudan Kast- Olası Kast

Doğrudan kast failin hedefine yönelen kast durumudur. Failin suçun maddi unsurları karşısında tam olarak bilgi sahibi olmasını ifade eder. Olası kast ise failin asıl hedefinin yanında farklı sonuçların da ortaya çıkabileceğini düşünmesine rağmen durumu kabullenerek eylemine devam etmesi durumudur. Olası kastın doğrudan kasta göre farklı olan bir diğer yanı da olası kat ile işlenen suçlarda teşebbüsün mümkün olmayacağıdır. Olası kastın uygulanmayacağı suç türleri ise şu şekildedir:

• Yasa maddesinde bilerek ifadesine yer verilmiş olarak suçlarda uygulanmamaktadır.
• Yasa maddesinde belirli bir amaç bulunuyor ise olası kasttan bahsedilemez.

Olası ve doğrudan kast kavramları arasında bu yönlerden farklılıklar bulunmaktadır.

• Ani Kast- Tasarlama Kastı

Ani kast ise suç işleme kararının verilmesi ile birlikte suç eyleminin gerçekleşmesi arasında zaman bulunmayan bir kast türüdür. Tasarlama kastı ise kişinin suç işleme kararını vermesi ile suçu işlediği zaman arasında belirli bir vaktin olması durumudur. Yargıtaya göre tasarlama kast olabilmesi için fail olan kişinin bir başkasının yaşam haklarına kesin olarak zarar vereceğine karar vermek için düşünme eylemini gerçekleştirmiş olması gerekir.

• Başlangıç Kastı- Eklenen Kast

Başlangıç kastı failin suç ve yoluna girdiğinde suçu işlemek için sahip olduğu durumdur. Ancak hareketin tamamlanması ile birlikte ortaya çıkan sonucun gerçekleşmesinden önceye meydana gelen kast eklenen kast olarak nitelendirilir. Eklenen kast suçu işleyen kişinin suç yoluna girmesinden sonra meydana gelen bir kast türüdür.

• Zarar Kastı- Tehlike Kastı

Suçu işleyen kişi bilme ve istemeden farklı olarak belirli bir kişiyi zarara uğratmayı düşünüyor ise zarar kastından bahsedilir. Ancak yalnızca tehlike ile karşılaşmasını arzuladığı bir durum var ise tehlike kastından bahsetmek mümkündür.

Taksir Nedir? Unsurları Nelerdir?

Taksir kavramı ise suçu işleyen kişinin suç tanımına uygun olan hukuku aykırı bir eylemi iradi bir şekilde neden olması, ancak bunun ortaya çıkan sonucu öngörememesi durumudur. Aynı zamanda öngörse dahi bu durumun ortaya çıkmasını istememiş olması durumu olarak açıklanabilir. Taksirle işlenen suçlar da kanunda açık bir şekilde belirtilmektedir. Taksirin kendine göre birtakım unsurları bulunur. Bu unsurlar ise şu şekildedir:

• Eylemin taksirle işlenebilen bir suç olması durumu
• Hareketin iradi olması
• Sonucun ise öngörülebilir olması
• Dikkate ve özen yükümlülüğüne aykırılık durumu
• Nedensellik bağı

Bu durumlar taksir kavramının en önemli unsurlarıdır. Bununla birlikte taksirin kendi için farklı türleri bulunur.

Taksir Türleri Nelerdir?

Taksir bilinçli ve bilinçsiz taksir olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Bu kavramları ise şu şekilde açıklamak mümkün olmaktadır:

• Bilinçli Taksir

Bilinçli taksir halinde sonuç suçu işleye kişi tarafından öngörülebilir ancak bu sonucun meydana gelmesi kişi tarafından istenmemiştir. Olası kast ile bilinçli taksir kavramlarının ortak özelliği de failin sonucu öngörmesi durumudur. Ancak olası kast halinde olan kişi sonucu kabullenir. Fakat bilinçli taksir durumunda sonucun kabullenmesi durumu söz konusu olmaz. Failin sonucu kabullenip kabullenmediğinin tespiti yapılmaktadır. Fail sonucu bilse de aynı tutumu sergilemek isteyip istemeyeceği üzerinde durulur. Bilinçli taksir cezayı ağırlaştıran bir neden olarak görülmektedir.

• Bilinçsiz Taksir

Bilinçsiz taksir kavramı da hukukta önemli bir yere sahiptir. Bu taksir türünde özen ve dikkat yükümlülüğüne aykırı davranma söz konusudur. Bu davranış neticesinde sonucun öngörülebilmesi mümkün olan sonucu öngörmeyerek hareket etme eylemi vardır. Bilinçsiz taksir suçu işleyen kişinin dikkat ve özen göstermeyerek başkaları tarafından olabileceği düşünülen bir durumu kendisinin görememesidir. Taksirle yaralama olayında eğer bilinçli taksir durumu var ise soruşturma ve kovuşturma şikayete bağlı olmaz ve resen yapılmaktadır.

Ceza Hukuku Yaptırım Türleri Nelerdir? Makalemizin sonuna geldik Asıl anakonumuz olan İstanbul Ceza Avukatı makalemizi incelemeyi unutmayınız. Profesyonel ve kendi alanında uzman Avukatlarımıza soru sormak veya dava açmak isterseniz 0 531 274 12 55 Telefon numaramızdan veya iletişim sayfamızdan bizlere ulaşabilirsiniz.